Habertürk’ten Ahmet Kıvanç, emekli maaşının yanlış ödenmesi durumunda EYT’lilerin yapması gerekenleri yazdı.
Emeklilik yaşı kanunu kapsamında hızlı emekli olabilecek kişi sayısı ise 2,2 milyon olarak açıklandı. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Alım, yaklaşık 1,8 milyon kişinin emeklilik başvurusunda bulunduğunu, 400 bin kişinin ise şartları taşımasına rağmen emeklilik başvurusunda bulunmadığını söyledi. Yaklaşık 1 milyon başvuru sahibinin aylık aldığını belirten Alım, “Normalde ayda 35-40 bin kişiye aylık verilirken şimdi iki ayda yaklaşık 1 milyon kişiye maaş bağladık. Bu çalışanlarımızın, SGK personelinin özverisi ile alakalıdır. EYT’lilere maaş ödemek için Cumartesi Pazar demeden çalışan arkadaşlarımızı tebrik ediyorum.”
2022 yılı boyunca 302 bin 102 SSK’lı, 40 bin 443 BAĞ-KUR üyesi ve 27 bin 514 Emekli Sandığı katılımcısının emeklilik sürecini tamamlayan SGK, ayrıca yaklaşık 11 bin kişiye de malul maaşı bağladı. Geçen yılın tamamında 381 bin kişiye emekli maaşı bağlanırken, emeklilik için başvuran 1,8 milyon EYT’linin 1 milyonu 2 ayda ödendi. Kalan 800 bin kişinin ise aylık bağlama işlemlerinin kısa sürede tamamlanması bekleniyor.
SGK’da emekli aylığı bağlama işlemleri uzman çalışanlar tarafından yürütülmektedir. EYT üyelerinin süreçlerini hızlandırmak amacıyla uzman olmayan çalışana da hızlandırılmış eğitim verilerek, emekli maaşı kurma görevi verildi. Emekli aylığı bağlama sürecinde olağan zamanlarda çeşitli nedenlerle hatalar meydana gelebilmektedir. Sürecin hızlanması nedeniyle EYT üyeleri için hatalı emeklilik riski daha da arttı.
EMEKLİLİK BÜYÜKLÜĞÜ YANLIŞ HESAPLANIRSA NE OLUR?
Bazı hizmetlerin sonradan tespit edilmesi, hizmetlerin başka taraflarla ilgili karıştırılması, temel gün ve faiz bilgilerinin veya diğer bilgilerin emeklilik planlarına yanlış girilmesi gibi nedenlerle aylık ölçüm hatalı hesaplanabilmektedir. Bu durumun sonradan tespiti halinde aylık, emeklilik dilekçesinin verildiği tarihin prestiji ile yeniden hesaplanır.
Yeni hesaplanan aylık eskisinden yüksek ise başlangıç tarihinden itibaren hesaplanan farklar emekliye ödenir.
Hesaplanan yeni aylığın eskisinden düşük olması durumunda öncelikle hatanın vatandaştan mı yoksa SGK’dan mı kaynaklandığına bakılır. Fazla ödemenin vatandaşın kasti veya kusurlu davranışından kaynaklanması halinde fazla ödenen bedeller 10 yıl içinde geri alınır. Fazla ödemenin SGK’nın yanlış işlemlerinden kaynaklanması durumunda 5 yıllık süre içinde yapılan fazla ödemeler geri alınır.
Fazla ödeme konusunda vatandaşın kusuru daha çok geçersiz sigortadan kaynaklanmaktadır. Fiili olarak çalışmadığı halde bir işyerinden sigortalı olduğu tespit edilenlerin, çalışmaları geçersiz sayıldığı için aylıkları kesilebilir veya azaltılabilir.
EMEKLİLİK BAĞLANTISI YANLIŞ OLARAK BAĞLANAN EYT İLE NE YAPILMALIDIR?
SGK’nın hatasından dolayı emekli maaşını yanlış alanlarda hak kaybı yaşanmamaktadır. Hatalı işlem düzeltilerek emeklilik dilekçesi tarihinden itibaren hesaplanan aylık fark emekliye ödenir.
Emekli maaşı yanlış ödenen EYT’liler dilekçe ile sosyal güvenlik il müdürlüklerine başvurabilirler. Özellikle e-Devlet’te maaş robotunda gördükleri tutar ile emekli maaşı ortası arasında fark olan EYT’liler, emekli maaşlarının yeniden hesaplanmasını talep edebilecek.
Sosyal Güvenlik Kurumu, aylık alan vatandaşları detaylı olarak bilgilendirir. Eksik olan hizmetlerin (premium gün) varsa hizmet kayıtları kontrol edilerek giderilebilmesi için dilekçe verilmesi gerekmektedir.
ASGARİ EMEKLİLİK ALTINDA AYLIK FİŞİ OLANLAR KUSUR OLURSA İTİRAZ ETMELİ
Bu yıl çıkarılan kanuna göre emekli maaşı 7.500 TL’nin altında olanların aylıkları Hazine tarafından 7.500 TL’ye tamamlanıyor. Ocak ve Temmuz aylarında aylıklar 6 ayda bir artırılırken, öncelikle kök aylıkları artırılmaktadır. Enflasyon farkı için hesaplanan kök aylığı cari sınır olan 7.500 TL’nin altına düşerse aradaki fark Hazine tarafından karşılanır ve emekliye 7.500 TL ödenir.
Örneğin kök aylığı 6.100 TL olan ancak 7.500 TL maaş alan bir kişinin durumunu ele alalım. Bu yıl Ocak-Haziran döneminde enflasyon yüzde 30 olursa, emekli maaşı yüzde 30 artışla 6.100 TL’den 7.930 TL’ye çıkacağı için bu emekli Temmuz ayı itibariyle 7.500 TL yerine 7.930 TL aylık maaş alacak. . Bu kişinin temel emekli maaşı tesadüfen 6.100 TL yerine 5.000 TL olarak hesaplanırsa yüzde 30’luk enflasyon farkı bu kez 5.000 TL olarak hesaplanacak. Hesaplanan tutar 6.500 TL olacağı için bu emekli Temmuz ayından sonra aylık 7.500 TL almaya devam edecek.
Söz konusu EYT’li kişi, “Kök aylığım 6.100 TL olsun, 5.000 TL olsun fark etmez, zaten 7.500 TL ödeniyor” diye düşünmemeli ve itiraz etmelidir. Çünkü son bir yılda en düşük emekli maaşı 3.500 TL’den 5.500 TL’ye, ardından 7.500 TL’ye çıkarılsa da her zaman bu şekilde yükselmeyebilir. Bu nedenle en düşük emekli aylığının altında aylık alan EYT’liler, aylıklarında bir yanlışlık olması durumunda dilekçe vermeyi ihmal etmemelidir.
